Fusie uit armoe of ambitie?

"O, werk je bij het Maritiem Museum? Wat leuk! Jullie gaan toch fuseren met het Schielandhuis?"
Tegenwoordig kan ik geen verjaardagsfeestje bezoeken of de mogelijke fusie tussen het Maritiem Museum en Museum Rotterdam wordt aangesneden. En dan meestal precies als ik zit te worstelen met zo'n rampzalige tompouce. Mogelijke fusie, schrijf ik bewust, want het is nog lang niet zeker of ons museum samengaat met de buren. En trouwens, het gaat niet alleen om een fusie met Museum Rotterdam, ook het Havenmuseum en het Oorlogs- en Verzetsmuseum zijn bij de besprekingen betrokken.
"Wat vind je eigenlijk zelf van die fusie?", is meestal de volgende vraag.
Terwijl ik de onwillige tompouce met een vorkje probeer te vierendelen, veins ik dan enthousiasme: "Tja, inhoudelijk vind ik het heel interessant. Mocht ik de fusie overleven dan wordt het werk zelfs leuker; nog meer historische onderwerpen waar ik me op uit kan leven."
Vervolgens neem ik een flinke hap uit de tompouce in de hoop met volle mond het gesprek te smoren. In werkelijkheid ben ik namelijk minder enthousiast, maar vind ik het flauw om de feeststemming te bederven. Een fusie tussen twee musea kan goed uitpakken - het nieuwe Museum Aan de Stroom (MAS) in Antwerpen is een inspirerend voorbeeld - maar ik weet niet zeker of dat voor de Rotterdamse plannen ook geldt. Punt is namelijk - om bij het Vlaamse voorbeeld te blijven - dat het bij het MAS ging om een fusie uit ambitie. Een aantal kleine musea zijn samengevoegd in een prachtig nieuw gebouw en dat leverde veel meer op dan de som der delen; Antwerpen is een attractie rijker. Op dit moment wordt inderdaad onderzocht of ook een fusie tussen de Rotterdamse musea mogelijk is, maar in dit geval met de doelstelling zoveel mogelijk te bezuinigen. Een denkbaar scenario is bijvoorbeeld dat het Museum Rotterdam in het pand van het Maritiem Museum wordt gehuisvest. Dat scheelt een hoop geld, maar is niet bepaald het resultaat van een fusie uit ambitie. Meer een uit armoe. Het MAS is een impuls voor havenstad Antwerpen. Een MAM (Museum aan de Maas), vrees ik, een verschraling van het culturele aanbod in Rotterdam.
"Maar denk je dat die fusie ook echt door gaat?"
"Huh... wat?... Sorry, even mijn mond leeg eten... Jij ook een tompouce? Er zijn er meer hoor."

De opmars van Sjaak de Scheepshond

Het kan raar lopen in een hondenleven. Zit je lekker te suffen aan boord van je antieke zeilschip te Vlaardingen, word je gespot door een passerend educator. Het overkwam Esin vorig jaar toen ik op zoek was naar een maritieme viervoeter die in de huid van Sjaak de Scheepshond kon kruipen, de hoofdrolspeler in een nieuw educatief programma voor kleuters. Esin – overigens een teefje – werd door haar enthousiaste baasje enthousiast gestimuleerd om mee te doen, hoewel de noodzakelijke fotosessie niet echt op rolletjes liep (zie mijn blog van 4 juni 2010).
Uiteindelijk kwam alles goed en werd Sjaak de Scheepshond een van de meest succesvolle lesprogramma’s in ons museum. Zo succesvol dat de carrière van Sjaak inmiddels die van Carice van Houten naar de kroon steekt.
“Zullen we Sjaak ook als activiteit inzetten voor het Jeugd Vakantie Paspoort?”, vroeg collega Hanneke daarom dit voorjaar. Ze hoopte natuurlijk slim mee te liften op Sjaaks succes.
"Uitstekend idee!", vond ik.
En zodoende maakten afgelopen zomer 3361 Rotterdamse kinderen en 2113 ouders kennis met Sjaak de Scheepshond. Inmiddels heeft het uitdijende imperium van Sjaak zelfs ons kantoor bereikt. Op de foto ziet u Sjaak meevergaderen over zijn volgende actie. De tentoonstelling Professor Plons gaat eind maart namelijk tijdelijk dicht en Sjaak heeft zich bereid verklaard de verjaardagsfeestjes, die normaal gesproken in Plons gevierd worden, van de professor over te nemen.
We verwachten dat Sjaak volgend jaar minstens een Oscar-nominatie in de wacht sleept.

“Mijn lief best vrouwtje”

“Ik ben zo gelukkig dat we die laatste maandagavond rustig en ongestoord konden doorbrengen en dat mijn ‘schatje’ zo flink was toen ik haar verliet. Het is zoveel verstandiger en zoveel prettiger voor diegene die weg gaat, als een afscheid voor enkele weken met verstand tot de juiste proporties wordt teruggebracht.”

Laatst hadden we een vergadering waarbij conservator Ron Brand voorlas uit de correspondentie van George Reuchlin, geschreven aan boord van een prachtig passagiersschip. Ook bovenstaande passage kwam aan bod.
Waarschijnlijk was u niet erg onder de indruk. Wij wel. Omdat wij de context kenden; met de juiste kennis krijgen woorden en beelden immers een totaal ander gewicht.
Ik zal het bewijzen.
Dit is de juiste context: Jonkheer George Reuchlin was een van de directeuren van de Holland-Amerika Lijn; de passage komt uit een brief aan zijn vrouw en vier kinderen en is gedateerd 10 april 1912; het passagiersschip waarop Reuchlin zich bevond heette de... ‘Titanic’.
Voila.
Lees nu de tekst nog maar een keer:

“Ik ben zo gelukkig dat we die laatste maandagavond rustig en ongestoord konden doorbrengen en dat mijn ‘schatje’ zo flink was toen ik haar verliet. Het is zoveel verstandiger en zoveel prettiger voor diegene die weg gaat, als een afscheid voor enkele weken met verstand tot de juiste proporties wordt teruggebracht.”

O ja, Reuchlin heeft de reis niet overleefd.

Indrukwekkend stukje tekst, niet?

Nieuwe planeet (met leven) in kaart gebracht

Het zal u niet ontgaan zijn: de NASA heeft vorig jaar een planeet ontdekt die veel weg heeft van onze eigen aarde. Haar grootte komt overeen, maar ook – nog belangrijker – de afstand ten opzichte van de ster waar ze omheen cirkelt. Daarbij komt dat de planeet een dampkring heeft en water bevat. Er zijn net als bij ons landmassa's en oceanen. Wetenschappers kwamen al snel tot de conclusie dat er leven voorkomt. De planeet is inmiddels Snok gedoopt, naar de onlangs overleden Sloveense kernfysicus. Helaas zullen we Snok nooit bereiken. De planeet bevindt zich op 163 lichtjaren van de aarde.

In het Maritiem Museum hebben we Snok niettemin tot leven gebracht. Schoolkinderen die de tentoonstelling ‘Recht zo die gaat! Varen op de kaart van Mercator’ bezoeken, maken onder andere een wereldkaart van Snok. Dat doen ze aan de hand van bovenstaande, met NASA-gegevens samengestelde, globe.
Geen eenvoudige opgave.
“Wat vonden jullie de moeilijkste opdracht?”, vroeg ik na afloop van de proefles met groep 7 van basisschool ’t Landje.
“Snok tekenen!”, riepen de kinderen in koor.
“Mooi! Dat was ook precies de bedoeling. Nu hebben jullie zelf ervaren hoe moeilijk het is om een ronde planeet op een platte kaart weer te geven.”
Een probleem waar overigens elke cartograaf mee worstelt of worstelde.
Ook de grote Mercator.
De ontdekking van Snok heeft nu al zijn educatieve nut bewezen.