Vermeer, Mercator en Calimero

Prachtig hoor dat Rijksmuseum.

We hadden er onlangs een gesprek met Rob Hendriks, hoofd ICT. Collega Ben omdat we een nieuw wifi-netwerk willen aanleggen en hij graag de kunst van het Rijks wil afkijken, en ik omdat de Rijksmuseum App zo'n voorbeeldig educatief medium is. We werden gastvrij ontvangen in een kantoorvilla direct naast het museum. Rob nam ruim de tijd en was zo attent om - met het oog op de aanwezige educator - de onvermijdelijke ICT-taal op Jip-en-Janneke niveau te bezigen.

Een uitermate prettig en open gesprek.

Toen we van de hoed en de rand wisten, mochten we nog even kijken in het museum. Rob loodste ons via de museumtuin naar een aanpalend gebouwtje. Daar doken we ondergronds om na enig wirwarren in de ontvangsthal van het Rijksmuseum te belanden. Die was goed gevuld. Buiten stond een rij van minstens vijftig meter en binnen konden we over de hoofden lopen. Meer dan een miljoen bezoekers kreeg het neo-paapse meesterwerk van architect Kuipers al te verstouwen. "Op topdagen 20.000 bezoekers per dag", wist Rob.

Die uitspraak maakte terloops de nodige Calimero-gevoelens bij ons los. 20.000 bezoekers per dag? Zeven van zulke dagen en het Rijksmuseum overtreft ons volledige jaarbezoek. Stilletjes incasseerden we de boodschap.

Maar ja, hoe kan het ook anders? Na meer dan tien jaar zijn honderden wereldberoemde meesterwerken nu eindelijk weer te zien. Samen hebben ze een soortelijk gewicht dat als een zwart gat elke toerist, scholier en sterveling naar het Rijksmuseum zuigt. En terecht, want het gebodene kent zijn gelijke niet; het Rijks grossiert in Rembrandts, Vermeers, Halzen, Mauves en Weissenbruchs zoals het Maritiem grossiert in... eh... tja... scheepsmodellen, VOC-kaarten en zeemansverhalen. Appels met peren natuurlijk. Ook wij bezitten echter topstukken - ik noem de wereldkaart van Mercator - maar die zijn domweg minder bekend bij het grote publiek.

Rob leidde ons nog even rond en liet ons daarna in nederige verwarring achter. Ben zocht enkele andere collega's op, terwijl ik met de slimme Rijksmuseum App al het moois tot mij nam. Ik baande me een weg tussen de drommen en belandde uiteindelijk bij het intieme hoekje met de Vermeers. De wereldberoemde doeken werden door minstens zestig mensen bewonderd.

"Vindt u het mooi?", vroeg ik een meneer die het Melkmeisje stond aan te staren.

Met een schok ontwaakte hij uit zijn trance: "Excuse me?"

"Do you like the painting?"

"Well, it is a bit tiny."

Dat gaf toch wel enige troost. Dat zelfs in het superieure Rijksmuseum het aanbod tegen kan vallen.

Kutzwagers

Zo, dat was wel even spannend.
Vorige week lieten we zeven zeelieden, een zeevrouw, een barmeisje en een havenarts voor het eerst de film bij de tentoonstelling Sex & The Sea zien. Een onthullend document waarin zij zelf de hoofdrol spelen. De regisseurs - het wereldberoemde duo Saskia Boddeke en Peter Greenaway - hebben weliswaar een respectvolle keuze gemaakt uit de vele quotes die de dames en heren aanleverden, maar toch… Hoe zouden ze maanden later reageren op de confrontatie met hun eigen pikante uitspraken?
Voor alle duidelijkheid: zelf vinden we de film fantastisch - juist omdat de hoofdrolspelers zich zo bloot hebben durven geven – maar we willen dat de hoofdrolspelers zelf ook trots kunnen zijn op het eindresultaat.
Die zaterdagochtend meldde Dries zich als eerste in het museum.
“Hé Robert! Heb je ze al koud staan?”
Om Dries hoefden we ons geen zorgen te maken; ruwe bolster, blanke pit en het hart op de tong. Hij zou vast van de film genieten.
De volgende gast was spannender. Dat was Adriaan Rommen, leverancier van de meest bizarre anekdotes. Hij is de man die ons de term “kutzwagers” heeft bijgebracht. Daarmee worden zeelieden bedoeld die met hetzelfde meisje hebben geslapen.
Adriaan is anno 2013 een zachtaardige, sympathieke opa. Een man die zijn wilde haren lang geleden verloren heeft. Over Adriaan zelf maakte ik me geen zorgen, maar tot mijn schrik kwam hij in gezelschap van zijn echtgenote. Een lieve, keurig geklede en gekapte, dame. Zeker niet het  type dat je associeert met schuttingtaal of een spannende blootscene. Wat zou zij vinden van de onthullende en soms onthutsende uitspraken van haar echtgenoot? Had Adriaan zijn vrouw hier wel op voorbereid?
Ik hield mijn hart vast.
Daarna stonden Monique, Willem, Koos en Marc op de stoep. Gelukkig zonder gezelschap.  En als laatste Henk en Dirk. Beiden met hun vrouw, zodat de spanning nog iets werd opgevoerd. Een kop koffie en een punt appeltaart gaven uitstel van executie, maar daarna togen we onvermijdelijk richting tentoonstelling om de film te bekijken. Gespannen observeerden we onze gasten.  Zouden ze het eindresultaat waarderen? Waren ze het eens met de selectie en de montage van hun uitspraken? Terwijl de film draaide en allerlei quotes en erotische beelden de revue passeerden, taxeerden we de reacties.
So far, so good.
Na vijf minuten verscheen Adriaan in beeld. Hij begon te vertellen: “Het kwam uiteraard voor dat een knaap aan boord met hetzelfde meisje naar bed ging als jij. Of je dat nou leuk vond of niet, dat was nu eenmaal zo. Dan waren we kutzwagers.”
Het hoge woord was eruit. Bezorgd observeerde ik Adriaans vrouw…
Mevrouw Rommen keek haar echtgenoot verbaasd aan. Even was het stil… maar daarna schoten ze beiden in de lach.
We hadden ons voor niets zorgen gemaakt. Onze gasten waren unaniem verrast door de kwaliteit van de film, de prachtige montage, hun eigen boeiende verhalen en natuurlijk de mooie tentoonstelling. Applaus na afloop. Een hele opluchting.

Sex & The Sea is vanaf 5 oktober te bewonderen in het Maritiem Museum Rotterdam.