Deze kerstvakantie namen we afscheid van de Buffel, maar uiteraard lieten we ons vlaggenschip niet zomaar vertrekken. Er was van alles te doen aan boord. Zo bracht een aantal PABO-studenten met een mysteriespel het verleden van het ramtorenschip tot leven. Het script bevatte weliswaar een eenvoudig verhaaltje, maar was toch knap lastig om te schrijven. Een duik in het verleden van de Buffel levert namelijk bar weinig op; ik ontdekte dat het schip hoegenaamd niets heeft meegemaakt. Tussen 1868 en 1896 - de jaren dat de Buffel in en uit de vaart werd genomen - was het vrede.
Tja.
Gelukkig vond ik in de annalen toch een aardig feitje: de Buffel is in 1871 naar Antwerpen afgereisd om de resten van zeeheld Van Speijk op te halen. Opmerkelijk want de beste man had in 1831 zijn schip met complete bemanning (er bestond nog geen arbo-wetgeving) de lucht in laten vliegen. Een drastische oplossing om zijn kanonneerboot uit handen van de Antwerpenaren te houden. Je kunt je afvragen welke Belg destijds de moeite had genomen om alle stukjes zeeheld uit de Schelde te vissen (en te identificeren). Bovendien was Van Speijk al in 1832 met alle egards in Amsterdam begraven.
Hadden de Belgen nog wat stukjes achtergehouden?
Hoe het ook zij, de reis was een prima kapstok voor een rollenspel. Jeugdige bezoekers van de Buffel moesten via de acteurs achterhalen waarom de Buffel destijds op "geheime" missie naar Antwerpen was vertrokken. De kok verklapte dat de stoker er meer van wist en de stoker verwees de kinderen door naar de provoost, alwaar ze kennismaakten met matroos Henk, een stumper die in een donkere cel in de boeien was geslagen.
“Toen we in Antwerpen lagen, zag ik de officier iets in een kist stoppen”, vertrouwde Henk de kinderen toe, “Hij zag me kijken, werd woedend en liet me meteen opsluiten.”
De kinderen waren verbijsterd.
Dat het wel goed zit met het rechtvaardigheidsgevoel van de hedendaagse jeugd, bleek toen de meesten onmiddellijk richting officiershut vertrokken om verhaal te halen. De dienstdoende officier had natuurlijk wel door dat zijn geheim op straat lag en liet de kinderen, na enig aandringen, zien wat er in de kist zat: enkele verfomfaaide kledingstukken van de gesneefde Van Speijk. Ze zouden een jaar later, bij de veertigjarige herdenking van zijn heroïsche zelfmoord, aan het volk worden getoond. Tot die tijd moest het bestaan van de relieken geheim blijven.
“Heel belangrijk dus dat jullie niet verklappen wat jullie gezien hebben”, besloot de officier.
“Dat kan wel zijn”, mopperde een meisje “maar dan hoeft u Henk toch niet op te sluiten. Het is harstikke koud en donker in die gevangenis.”
Heerlijk zoals kinderen zonder reserves meegaan in een gespeeld verhaal. Zo komt geschiedenis pas echt tot leven.
De Buffel is gelukkig vanaf mei 2013 weer te bewonderen; in de oude marinehaven van Hellevoetsluis.
