Wii wil Maya spelen?

Afgelopen woensdag bezocht ik samen met collega Hanneke drie musea in Leiden. Zo'n kijkje bij de "concurrenten" kan heel inspirerend werken. In sneltreinvaart vlogen we door het Rijksmuseum van Oudheden, Naturalis en Museum Volkenkunde. Vooral het laatste museum wist ons aangenaam te verrassen. Volkenkunde heeft een heel esthetische, maar tamelijk statische, vaste opstelling. Daarnaast zijn er jaarlijks wisselexposities. Dit jaar bijvoorbeeld "Maya 2012. De mysteries van een eeuwenoud volk". Daar aangekomen werden we overladen met een enorme hoeveelheid filmpjes, installaties en spelletjes. Zo kon je het Maya-alfabet leren en hun kalender ontcijferen, maar wat het meest in het oog sprong was de virtuele versie van Hunaphú, het heilige balspel van de Maya's. Spelers van dit spel moesten destijds proberen om met hun bovenlijf, buik en heupen een rubberen bal door een stenen ring te kaatsen. Bepaald geen onschuldig potje korfbal, want de verliezers werden aan de Maya-goden geofferd. In Volkenkunde kun je dit spel nu naspelen. Het museum heeft daarbij handig gebruik gemaakt van Wii-achtige technieken. Je staat in een groot, op een holle wand geprojecteerd, Maya-speelveld en een sensor registreert je bewegingen. Een virtuele bal op het scherm reageert vervolgens op jouw kapriolen. Voor je het weet sta je fanatiek heen en weer te springen. Heel educatief! Knap werk van Volkenkunde.

zwarte bladzijde

Het boeiende aan mijn vak is dat ik aan alles mag snuffelen. Een educator is immers bij elke tentoonstelling betrokken.
Vandaag verdiep ik me voor een lesprogramma bij Geen Zee te Hoog in de slavernij. Geen Zee te Hoog behandelt de 50 belangrijkste momenten uit onze maritieme geschiedenis. De Maritieme Canon dus eigenlijk. De Canon is tamelijk confronterend en behandelt niet alleen hoogtepunten als Michiel de Ruiter, de VOC en de Rotterdamse haven. Nee, Hollandsch Glorie komt zeker aan bod, maar ook de minder aangename kanten van ons verleden. De slavenhandel bijvoorbeeld. Van de 12 miljoen slaven die uit Afrika werden weggevoerd richting Amerika, werden er 550.000 door Nederlanders verscheept. Gemiddeld werden 300 slaven in een fregat gepropt, waarvan 17% de overtocht, die drie maanden duurde, niet overleefde. Daar word je als educator wel even stil van. Tegelijkertijd besef ik hoe belangrijk het is dat moderne kinderen weten dat dit gebeurd is. Ook deze zwarte bladzijde moet ik voor ze openvouwen.

Laat Koos maar schuiven

Vlak voor de herfstvakantie is het Maritiem Museum onderdeel van Brains@work, een jaarlijks evenement waarbij we proberen scholieren te enthousiasmeren voor techniek. Bij ons zijn leerlingen van het VMBO welkom. Geen makkelijke doelgroep, maar wel een dankbare. Collega Hanneke heeft Koos, een oud-havenarbeider, zoals elk jaar, bereid gevonden om de jongeren te begeleiden. Koos, een robuuste kerel van achter in de zestig, weet wel raad met deze doelgroep. Hanneke en ik observeren hoe hij dat kunstje flikt.
In Mainport Live, onze tentoonstelling over de moderne haven van Rotterdam, treffen we hem. Acht pubers hangen aan zijn lippen. "Begin vorige eeuw barstte Rotterdam-Zuid van de boeren.", vertelt Koos: "Arme mensen uit Brabant en Zeeland kwamen naar Rotterdam want hier was werk genoeg." Bij een Marokaanse jongen valt meteen het kwartje: "Net als mijn vader en moeder." Een bevestigende glimlach op Koos' gezicht. "Precies. En net als bij jullie hadden die mensen heel veel kinderen. Soms wel twaalf in een piepklein huisje." Herkenning! De pubers moeten lachen.
Laat Koos maar schuiven.